اتوماسیون
اتوماسیون به معنای به کارگیری فناوری‌ها و ماشین آلات برای انجام وظایفی است که در گذشته توسط انسان‌ها به سختی انجام میشده.
به طور کلی اتوماسیون را میتوان استفاده از تجهیزات الکترونیکی، ماشین‌ها و سیستم‌های کامپیوتری برای کنترل کارها، بدون دخالت انسان یا با حداقل دخالت انسان تعریف کرد.
تاریخچه اتوماسیون صنعتی
تاریخچه اتوماسیون صنعتی به زمانیکه برای اولین بار از سیستم‌های هیدرولیک برای کارهای صنعتی و کارخانه‌ها استفاده میشد برمیگردد. تاریخ سال 1913 به عنوان پیدایش اتوماسیون صنعتی ثبت شده، در این سال شرکت فورد برای اولین بار خط نیمه اتوماتیک خود را طراحی کرد.
اتوماسیون صنعتی
داستان از رقابت شروع میشود، رقابت بین شرکت‌های صنعتی به قدری افزایش یافت که ارائه محصولات با کیفیت و کمیت بیشتر با استخدام نیروی انسانی بیشتر امکان پذیر نبود به همین دلیل تولیدکنندگان به دنبال راه حلی دقیق‌تر از نیروی انسانی بودند.
در اتوماسیون صنعتی فرایندها بدون دخالت انسان و توسط برنامه‌ها و دستوالعمل‌ها و دستگاه ها انجام میشود، امروزه اتوماسیون صنعتی در همه‌ی عملکرد‌های صنعت مانند: تولید، ساخت، نصب و نگهداری وجود دارد.
هدف از اتوماسیون صنعتی این است که بشر از شغل‌های پرخطر و آلوده رها شود و با از بین بردن خطاهای انسانی بتوان محصولات با کیفیت بهتر تولید کرد.
اتوماسیون صنعتی مزایای بی‌شماری دارد و میتواند در کیفیت و سرعت تاثیر زیادی را بگذارد. استفاده از ماشین آلات بجای انسان باعث کم شدن هزینه‌ها و افزایش عملکرد میشود. با استفاده از اتوماسیون زمان صرف شده برای تولید هر کالا کاهش و کیفیت و دقت در تولید افزایش میابد.
به دلیل کاهش زمان تولید نیاز به استفاده انسان برای انجام فرایندها کاهش یافته، به همین دلیل هزینه‌های ناشی از تولید کالا کاهش خواهد یافت.
از آنجاییکه استفاد از اتوماسیون دخالت انسان را در انجام فرایندها کاهش میدهد احتمال خطاهای انسانی نیز به حداقل می‌رسد بنابراین تولید کالا دقیق‌تر و کنترل آنها از مرحله طراحی تا مرحله ساخت دارای کیفیت بیشتری خواهد بود.
با استفاده از اتوماسیون صنعتی میتوان کارهایی که فراتر از توانایی انسان است مانند حمل بارهای بسیار سنگین و یا حمل بارهای بسیار بزرگ، حمل اشیا خیلی داغ یا خیلی سرد را انجام داد.
اتوماسیون صنعتی راندمان تولیدات را دگرگون کرده به طوریکه امروزه اتوماسیون صنعتی را به عنوان بخش مهم کسب و کار میدانند. طی چند سال اخیر شرکت‌ها با استفاده از این تکنولوژی پیشرفته راندمان کار خود را بهبود داده‌اند.
از جمله بزرگترین کمپانی‌های اتوماسیون صنعتی هستند Siemens ،Delta ،Omron که در زمینه اتوماسیون صنعتی بسیار قوی عمل کرده‌اند.
اتوماسیون از خود چیزی ندارد در واقع با گردآوری برخی از ابزارها و ارتباط بین آنها شاهد یک اتوماسیون هستیم.
کارکنان برای اینکه بتوانند در کنار ماشین آلات کار کنند باید به طور مدام آموزش ببینند و مهارت‌های خود را افزایش دهند تا بتوانند با صنعت اتوماسیون همراه شوند.
سطوح اتوماسیون
پایین‌ترین سطح از یک سیستم اتوماسیون سطح میدانی یا پایه است که شامل تجهیزاتی از جمله سنسورها و عملگرها می‌باشد. وظیفه این بخش انتقال اطلاعات به سطوح بالاتر برای مانیتورینگ و تحلیل اطلاعات است.
سنسورها نیز داده‌های واقعی از جمله دما، فشار، جریان و … را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل کنند. برای تحلیل اطلاعاتی که توسط سنسورها گرفته میشود این اطلاعات باید به سطوح بالاتر منتقل شود. عملگرها سیگنالهای الکتریکی دریافت شده توسط کنترلرها را به کارهای مکانیکی تبدیل میکنند.
نمونه‌ای از عملگرها در اتوماسیون:
- ولوهای کنترل جریان
- سلنوئیدولوها
- رله‌ها
- موتورهای الکتریکی
- سرو موتورها
کنترلرها با توجه به اطلاعاتی که دریافت میکنند عملگرها را برای انجام کار مورد نظر راه اندازی میکنند و به آنها فرمان میدهند.
PLC ها از نمونه کنترلرهای قوی و دقیقی هستند که در صنعت مورد استفاده قرارمیگیرند
PLC ها قادرند تا فرمان‌های کنترلی را بر اساس ورودی ای که از سنسورها میگیرند ارسال کنند.
PLC ها این قابلیت را دارند که توسط کاربر برنامه ریزی شوند و خواسته انسان را مطابق انتظار انجام دهند.
در سطح نظارت و کنترل تولید دستگاه های اتوماتیک و سیستم‌های مانیتورینگ عمل کنترل را آسان کرده‌اند و فرایندها را نمایش میدهند این کار توسط HMI (Human Machine Interface) صورت می‌پذیرد.
پارامترهای گوناگون، آرشیو اطلاعات و روشن و خاموش کردن دستگاه‌ها از طریق HMI قابل مشاهده و کنترل میباشند.
در بخش سطح اطلاعات، بیشتر به مسائل تجاری اهمیت داده میشود.
ایران یکی از کشورهایی است که به اتوماسیون توجه خاصی دارد در چند سال اخیر اتوماسیون صنعتی نقش بسیار مهمی را در تولیدات ایفا کرده.
امروزه نمیتوان صنعتی را پیدا کرد که از اتوماسیون صنعتی استفاده نکرده باشد از صنایع هوایی، نفت، گاز، پتروشیمی گرفته تا صنایع خودروسازی همه از اتوماسیون صنعتی استفاده کرده‌اند.
بنابراین گسترش اتوماسیون صنعتی در ایران مشاغل بسیار زیادی را ایجاد کرده است که با داشتن مهارت و شناخت کافی میتوان وارد این مشاغل شد.
این مطلب ادامه دارد ….
